De tunnel kon zelfs eerder open

Ton Vrijdag, projectmanager, blikt terug op zijn samenwerking met Alfred van den Berge van veiligheidsregio Zeeland toen hij aan de Sluiskiltunnel werkte. 

Als Ton Vrijdag, sinds 2015 projectleider van de Sloeweg en de Tractaatweg en daarvoor van de Sluiskiltunnel, terugdenkt aan zijn kinderjaren leek het altijd mooi weer te zijn. Zo vergaat het hem een aantal jaar na de oplevering ook met de Sluiskiltunnel. 'Het was een mooi-weerproject. Ik kan me niet herinneren dat wij zware discussies hebben gevoerd.'

Het voornaamste toonbeeld van die harmonie? 'Dat de veiligheidsregio het nooit had over 'jullie' tunnel, maar over 'onze' tunnel', vertelt Vrijdag. 'Dat zegt heel veel over de betrokkenheid bij dit project. Ik denk dat zoiets in Nederland redelijk uniek is voor een groot infrastructuurproject.' In het land reageerden zijn collega's met ongeloof: hoe kan dat nou?

Geld over en de tunnel eerder klaar. Van zo'n project droomt toch iedere projectmanager?

'Ja, gelukkig is dat wat de mensen overhouden. De andere kant is dat het project veilig is verlopen en dat we een goeie tunnel hebben gelegd met een levensduur van honderd jaar. Ook een plus is dat alle partijen tevreden zijn: de provincie, de gemeente, de aannemer, maar ook de veiligheidsregio.'

Zes jaar vóór de Sluiskiltunnel leidde u de bouw van de Westerscheldetunnel, ging het daar ook zo soepel?

'Bij de Westerscheldetunnel was het wat spannender en kwam er meer discussie. Ik denk dat we daarvan geleerd hebben hoe belangrijk het is om de brandweer - we hadden toen nog geen veiligheidsregio - van het begin af aan bij zo'n groot project te betrekken. Daarom zijn we bij de Sluiskiltunnel meteen begonnen met de vraag: welke fouten willen wij niet nog een keer maken?'

En?

'Goh, een hele lijst. Vooral technische details over bereikbaarheid en signaleringen. Maar toch, die stakeholders vroegtijdig betrekken was de belangrijkste les. Dus is bij de Sluiskiltunnel de veiligheidsregio al tijdens de aanbesteding betrokken bij de discussie over alle randvoorwaarden en eisen.'

Wat heeft dat jullie opgeleverd?

'Ik denk dat zoiets cruciaal is. Bij calamiteiten wordt de veiligheid overgenomen door de brandweer. Die moet dus wel achter je staan. Door de brandweer vanaf het begin bij het project te betrekken, van het concept tot aan het testprogramma, was dat veel makkelijker.'

Komt de veiligheidsregio dan met punten die je zelf niet ziet?

'Ja. In de tunnelstandaard werden eisen gesteld, zelfs over het aantal stopcontacten in de hulpposten en over de lengte van de blusslang. Daarvan zei de brandweer: onzin, wij werken anders. Dus hanteren we nu de Zeeuwse standaard in plaats van de landelijke standaard. Je merkt dat het Zeeuwse brandweerkorps heel ervaren is in het beoordelen van een veiligheidssituatie in de tunnel.'

En waaruit blijkt die ervaring?

'Bijvoorbeeld dat je een eis vanuit de landelijke standaard dúrft te negeren. Dat doe je alleen vanuit ervaring, niet uit bluf. De Zeeuwse brandweer gaat ook regelmatig trainen in een tunnel in Zwitserland. Dus ze zijn niet alleen op het droge getraind; ze hebben ook een calamiteit in een tunnel aan den lijve ervaren en zijn niet angstig over wat ze gaan tegenkomen.'

Tot zo ver klinkt alles positief. Waar is stevig over gesproken?

'Stevige gesprekken waren niet nodig. De betrokkenheid van de brandweer bij het testprogramma was wel onderwerp van gesprek. Die gesprekken waren vooral constructief. Stevige discussies krijg je als je de brandweer pas vanaf de bouw betrekt. Dan krijg je een point of no return 'kan niet, gaat niet, hebben we geen ruimte meer voor' en gaat de brandweer op zijn strepen staan.'

Tot slot: hoe spannend was het nog om de openstellingsvergunning te krijgen?

'Wij hebben een tunnel opgeleverd waarvan de openstellingsvergunning op tijd was. Hij was er zelfs nog eerder. Terwijl andere projecten die vaak pas met pijn en moeite krijgen op de dag dat ze open willen. Door de samenwerking, maar ook door de deskundigheid bij gemeenten en veiligheidsregio hadden wij die vergunning eerder. Mensen die weten waar het over gaat, is echt een verademing.'