Je kan morgen niet opeens met 140 door de tunnel

Alfred van den Berge, Specialist Risico en Veiligheid bij VRZ, blikt terug naar zijn samenwerking met Ton Vrijdag, destijds projectmanager voor de Sluiskiltunnel. 

In zijn werk is niets zo belangrijk als afspraken. Het uitbannen van risico's stopt namelijk niet als er een mooie weg of tunnel is afgeleverd, vertelt Alfred van den Berge. Hij adviseert over de aanleg van wegen, tunnels en sluizen.

'Een traininkje niet meer doen als het financieel wat minder gaat? Specialist Risico en Veiligheid Van den Berge spitst de oren als organisaties daarover beginnen. Want dat gaat zo maar niet: 'We hebben met elkaar afspraken gemaakt en die kun je niet opeens eenzijdig wijzigen. De systemen die je kiest, de maximumsnelheid van het verkeer; alles is op elkaar afgestemd. Het is een weegschaal die in balans moet blijven.'

Wat zie jij als eerste als je die tunnel inrijdt?

'De hulpkasten met een brandblussertje en een telefoontje, kilometerbordjes en gangen met nummers. Daar hebben we mee lopen modderen: het lijkt een heel circus. Je wil dat automobilisten weinig afleiding hebben, maar je wil ook niet te weinig informatie geven. Daar let ik dus op.'

Veilige tunnels bouwen, daar hebben we toch wet- en regelgeving voor?

'Ja, maar tunnelwetgeving dekt niet alles af. Wat in die tunnelwet staat en wat zo'n tunnelorganisatie aflevert moet op elkaar afgestemd zijn. Daarvoor moet je elkaar goed informeren. Je kunt conform de wet bouwen en achteraf veel last hebben van het niet kunnen oplossen van incidenten of heel dure installaties moeten aanbrengen.'

Waarom draaide het bij de Sluiskiltunnel nu eens niet uit op een strijd?

'Dit was nu echt een project waar de belangen van beide partijen tot hun recht kwamen. We gaven elkaar de kans om de weegschaal in balans te maken. Dat zoek ik op. Ik probeer anderen mee te laten denken over onze processen en met elkaar oplossingen te verzinnen. Openheid en naar elkaar luisteren is daarbij heel belangrijk. Is die openheid er niet, dan loop je maar te strijden over waar iets staat in de wet.'

Waar let je op?

'Bij elk project kijk ik standaard naar zes onderwerpen: omgeving, bouwwerk en bouwmethode, gebruik, technische installaties, zelfredzaamheid en inzet hulpdiensten. Die punten moeten met elkaar in evenwicht zijn én blijven. Als je aan het één minder doet, zul je aan iets anders meer moeten doen.'

En waar gaat het dan precies over?

'Je kunt niet zeggen dat we morgen 140 kilometer per uur gaan rijden door die tunnel, want dan komen er meer incidenten. Op een normale weg is dat ook zo. Maar in een tunnel wil je zo weinig mogelijk incidenten krijgen, want ze zijn lastiger te bestrijden. Zo kan de brandweer ook niet zeggen: nu moet er opeens een sprinklersysteem in de tunnel.'

Want?

'We hebben met elkaar afspraken gemaakt. Er is niet gekozen voor sprinklers, maar voor een zwaardere inzet van de brandweer. Wij krijgen budget om de brandweer op te plussen om die inzetten op een veilige manier te kunnen doen, met speciale voertuigen en tunneltrainingen in Zwitserland.'

Dus draait alles om afspraak is afspraak. Hoe lastig is dat als uitrukken met zes man ter discussie staat?

'Dat is ontzettend moeilijk. Want hoe kun je als organisatie dan toch zulke projecten van dienst zijn en afspraken met elkaar maken? Daarom roep ik nu bij de Nieuwe Sluizen in Terneuzen: wat je van ons krijgt is basis-brandweerzorg. Iets anders kan ik niet garanderen. Als dat de scenario's niet afdekt, moeten ze het op een andere manier regelen.'

Had je dat ook bij de tunnel liever anders gezien?

'Lastige vraag. Terugkijkend denk ik: is het reëel om een aantal korpsen op te plussen en op dat niveau de komende jaren te moeten blijven presteren? Terwijl je ziet dat er landelijk druk op die brandweer wordt gelegd.'

Gaat het eigenlijk niet wat ver om je ook te bemoeien met de operators van de tunnel?

'Wij willen dat de operators denken als hulpverleners, zodat de informatie die zij geven aansluit op het alarmeren van hulpdiensten. Dus als zo'n operator een ongeval met een caravan ziet, moet hij doorvragen óf en hoeveel gasflessen er in de caravan zitten. Zodat wij uitrukken met de goede mensen en het juiste materieel. Bij de Westerscheldetunnel is het wel eens gebeurd dat de centralist 'tankauto' intoetste. Dan rijdt ongeveer half Zeeland uit! Stonden we in de tunnel, bleek het een tankauto met melk te zijn.'