Interview over het samenvoegen van de meldkamers

In juni 2020 worden de meldkamers van Zeeland en Midden- en West-Brabant samengevoegd. Vanuit het regeringsakkoord van enkele jaren geleden is besloten dat we van 25 meldkamers teruggaan naar 10. We hebben de opdracht gekregen om onze Zeeuwse meldkamer samen te voegen met Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant. Wij spraken met de directeur van de Zeeuwse meldkamer Sal Cracau over de huidige stand van zaken, wat de uitdagingen zijn en de onderlinge cultuurverschillen. Als directeur gemeenschappelijke meldkamer houdt Sal zich bezig met het in stand houden van de meldkamer, en tegelijkertijd met het samenvoegen van beide meldkamers.

Hou je je ook bezig met de meldkamers politie en ambulance?
De veiligheidsregio is niet automatisch verantwoordelijk voor alle drie onderdelen van de meldkamer. Binnen de gemeenschappelijke meldkamer hebben we de meldkamer politie, meldkamer ambulancezorg en de meldkamer brandweer. De meldkamer brandweer is onderdeel van onze veiligheidsregio, en die is verantwoordelijk voor het multidisciplinaire deel (dus wanneer er wordt opgeschaald bij een grote ramp of incident) en daarnaast ook voor de reguliere brandweer. De ambulancezorg valt onder het Witte Kruis. Alle drie meldkamers zelf zijn verantwoordelijk voor hun eigen multidisciplinaire proces.

Hoe gaat het met de samenvoeging van de meldkamers?
Het is een hele uitdaging om vanuit twee volledig zelfstandige en bestuurlijke verantwoordelijkheden vanuit de veiligheidsregio’s op te gaan in één meldkamer. De nieuwe meldkamer komt in Bergen op Zoom, dit wordt de collectieve verantwoordelijkheid van beide besturen van beide veiligheidsregio’s. Het enige verschil is dat alle mensen die daar komen te werken, in dienst komen bij Veiligheidsregio Midden- West-Brabant, want het is natuurlijk handiger als je één juridisch werkgever hebt die alle arbeidsrechtelijke zaken op zich neemt. Het harmoniseren van twee meldkamers en twee veiligheidsregio’s –in alle processen vanuit brandweer, politie en ambulance- is natuurlijk een behoorlijke opgave in een nieuwe organisatievorm. Daarnaast verandert de wet op 1 januari 2020. Nu zijn we als Veiligheidsregio Zeeland nog verantwoordelijk voor het in stand houden van de meldkamer en vanaf 1 januari gaat dit over naar de nationale politie. Dus de techniek, de spullen, het gebouw en het facilitaire deel van de meldkamer gaat naar de politie waarbij wel de disciplines hun eigen verantwoordelijkheid houden voor eigen meldkamer onderdelen.

Wat is de grootste uitdaging op dit moment als het gaat om het samenvoegen van de meldkamers?
Focus houden: dat tot het laatste moment de huidige Zeeuwse meldkamer blijft werken tot het moment dat je over bent naar Bergen op Zoom. Inmiddels zijn al een paar veiligheidsregio’s verhuisd. Het is een hele grote operatie, twee aparte veiligheidsregio’s met zelf ook weer drie aparte meldkamers waarbij je de één start en de ander uitzet en het moet allemaal tegelijkertijd kunnen werken. Alle mensen moeten daarnaast ook worden opgeleid voor de nieuwe meldkamer: een nieuwe techniek en een nieuwe omgeving.

En als het gaat om de Brabantse mentaliteit en de Zeeuwse mentaliteit, merk je dat mensen daar nog tot elkaar moeten komen?
Ja, je zou denken: het is hetzelfde soort ‘mens’ wat hetzelfde soort werk doet. Los van de cultuurverschillen tussen de Zeeuwen en de Brabanders, zijn ook de werkprocessen anders. De politie is al wel één politieregio. De meldkamer ambulance steekt er ook energie in om een eenheid te krijgen. Momenteel wisselen we al collega’s vanuit de veiligheidsregio’s en beide meldkamers brandweer uit zodat ze al kunnen wennen aan elkaars processen: hoe we werken maar ook op mensniveau. Ja, daar wordt al energie in gestoken. Het gaat gebeuren in juni 2020. Langs het spoor van Bergen op Zoom verrijst nu een enorm groot nieuwbouwpand, een zogenaamd politie verzamelgebouw en dat wordt de nieuwe werkplek voor alle centralisten. Er dan wordt het hier leeg – wordt het ontmanteld.

Moet wel raar zijn?
Ja dat is best wel raar, maar het past wel in deze tijd. Het is altijd de vraag of het beter wordt, dat weet je niet, het wordt in elk geval anders. Er zit natuurlijk een filosofie achter. Een paar kabinetten geleden werd er gezegd dat er wat moest gebeuren met de 25 meldkamers. Ik vergeleek het altijd een beetje met McDonalds. Eigenlijk wil je als je hier in Zeeland een Big Mac haalt, in Groningen dezelfde Big Mac hebben. Met andere woorden: dezelfde kwaliteit met dezelfde dienstbaarheid. In Meldkamer Nederland is er kwaliteitsverschil, vanwege de verschillende processen, verschillende vormen van het aannemen van oproepen en verschillende soorten taalgebruik. Daarbij is het voor een kleine veiligheidsregio als zeeland best wel duur om een meldkamer te hebben. Alles moet hier betaald worden met veel minder inwoners dus dat maakt het voor Zeeland duur. Op zich is het dus een volstrekt logische stap dat je naar minder meldkamers toe gaat. Aanvankelijk wilde het kabinet terug naar drie meldkamers, maar dat was een stap te ver.

Vind je het jammer dat de Zeeuwse meldkamer verdwijnt?
Ik zie veel voordelen. Al zit er natuurlijk wel een stuk zorg voor de mensen die werken in de meldkamer. In feite ben je centralist in Zeeland en je wordt straks centralist in Bergen op Zoom. Voor sommigen is het korter reizen, maar het is toch wat anders. De Zeeuwse meldkamer is toch zo’n groot onderdeel van je crisisorganisatie. Daar start immers elk incident en dat komt dan meer op afstand te zitten. Dat is meer wennen dan jammer. Het is meer anders. Ik denk dat het voor Zeeland en Midden- en West-Brabant uiteindelijk wel beter uit zal pakken, met een goed gezamenlijk kwaliteitsniveau.