Zo zit dat met risico's

Burgemeester Letty Demmers (destijds burgemeester van Vlissingen), gaat in dit tweeluik in op het belang van een regionaal risicoprofiel voor bestuurders. Jan Willem Vermeulen, Specialist Risico's en Veiligheid, was vanuit VRZ intensief betrokken bij dit project. 

Tweeënhalf jaar was Letty Demmers burgemeester van Vlissingen. In die tijd schoof ze regelmatig aan om mee te praten over een regionaal risicoprofiel. Haar belangrijkste taak: zorgen dat gemeentes ook betrokken zijn. Want, wat kunnen bestuurders met zo'n lijst?

Als iemand weet hoe operationele diensten en gemeentelijke processen werken, dan is het Letty Demmers wel. Een voormalig korpschef van politie, die in een roerige periode waarnemend burgemeester van Vlissingen werd. 'Operationele diensten zijn heel erg bezig met de inhoud van het vak. Dat is hun kracht. Maar het verhaal moet wel overgebracht worden', vindt Demmers. 'Wat kun je met zo'n risicoprofiel? Je moet bestuurders in hun proces ook handelingsperspectief bieden.'

U was als burgemeester tweeënhalf jaar lang verantwoordelijk voor de openbare orde en veiligheid. Wat is u op dat gebied het meest bijgebleven?

'Dat we steeds verder aan het professionaliseren zijn. Dat doen we door te zorgen voor zo min mogelijk verrassingen. Weten wat voor type bedrijven er zijn en wat je van die bedrijven zelf mag verwachten. Eén ding is helder: als bedrijven en mensen zelf niet voldoende aan preventie doen,
kun je het nooit redden in de repressie. Want als er eenmaal brand is, heb je binnen een paar minuten zo'n gevaarlijke setting dat het mensenlevens kan kosten.'

Waarom is het zo belangrijk om die risico's in beeld te brengen. Een burgemeester weet toch wat er in zijn stad speelt?

'Als zo'n overzicht veel verrassingen geeft, dan moet je je achter de oren krabben. Dat is absoluut waar. Maar het is wel goed dat met het opmaken van zo'n risicoprofiel iedereen weer eventjes op scherp staat. Weten is een verantwoordelijkheid. Door in beeld te brengen hoe het nou zit met die risico's, kun je inschatten wat je nodig hebt aan capaciteit van brandweer en andere hulpdiensten. Daarnaast kun je het risicoprofiel ook gebruiken voor je handhaving door risicovolle plekken eens wat vaker te bezoeken.'

Maar ondertussen wordt er toch ook op onze hulpdiensten bezuinigd?

'Dat is lastig. Punt is wel dat je op dat moment aan kunt tonen waarom gemeenteraad of Rijk ons die middelen niet kunnen afnemen. Als je geen antwoord hebt, dan is dat geld al weg voordat je met je ogen knippert. Maar zeg je: ho ho, wat jullie willen, betekent niet een paar mensen minder maar een teruggang in veiligheid. Nou, dan is het heel snel over. Want de raad is zich ook heel erg bewust van zijn verantwoordelijkheid.'

Terug naar u, kan een burgemeester zelf nog iets leren van zo'n risicoprofiel?

'Het is altijd goed om ergens van te leren. Ik kan me voorstellen dat in Terneuzen waar heel veel bedrijvigheid zit en veel kleine kernen zijn, niet altijd direct bekend is wat er speelt. Je probeert het zo goed mogelijk bij te houden. Maar de professionaliteit waarmee de mensen van risico- en crisisbeheersing kijken, is een grotere als je van je eigen ambtenaren mag verwachten. Juist dat samenspel tussen vergunningen en wat de werkelijke situatie is in een bedrijf, is iets waardoor je je kennis vergroot en betere keuzes maakt.'

Moeten we er niet gewoon voor zorgen dat risico's afnemen?

'Sommige risico's kun je niet laten afnemen. Je weet dat er elke dag heel veel schepen langskomen waarvan je zegt: laten we hopen dat die nooit hier voor de kust ontploffen. Heel belangrijk is je constant bewust zijn van je risico's. Weten wie wat moet doen áls er iets gebeurt. En hebben we dan voldoende slagkracht?'

Tot slot: wat moet ik onthouden over het risicoprofiel?

'Als burger weinig. Maar wel dat de lokale overheid er alles aan doet om zo goed mogelijk met de risico's om te gaan. En dat we alle instrumenten inzetten om aan de veiligheid van de burger te werken.'

(Dit interview dateert uit 2016)